Anadolu Selçuklu Devletinin Kuruluşu, Büyümesi ve Yıkılması Hakkında Bilgiler Kaynak

[Zin]

Anadolu Selçuklu Devletinin Kuruluşu, Büyümesi ve Yıkılması Hakkında Bilgiler

Kutalmışoğlu Süleyman Şah için 1075′te kuruldu . 107bir’deki Malazgirt Savaşı’ndan hemen sonra Türkler’in yerleşmeye başladığı Anadolu toprakları , 1318′e dolaylarında varlığını sürdüren Anadolu Selçuklu Devleti’nin egemenliğinde bir Türk yurdu haline geldi .
Süleyman Şah , babası Kutalmış’ın Alp Arslan ile giriştiği taht mücadelesinde yenilerek öldürülmesi üst kısmına kardeşleriyle beraber 1064′te Diyarbakır – Urfa yöresine sürülmüştü .
Alp Arslan’ın ölümünden hemen sonra çıkan karışıklıklardan yararlanarak Anadolu’nun içlerine girdi ve Konya’yı alarak batıya dosdoğru ilerledi . 1075′te İznik’i ele geçirince Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurdu; İznik’i de başkentimiz yaptı .

Böylece Bizans’ın hudut komşusu olan Süleyman Şah bir gün hemen sonra bu devletin taht kavgalarına karışmaya başladı . 1078′de Botaniates’in tahta çıkmasına destekçi olduğu amaçlı karşılığında Batı Anadolu’yu aldı .
Anadolu Selçukluları’nın güçlenmesi Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ı endişeli ediyordu . 1078′de ordusunu Süleyman Şah’ın üst kısmına gönderdiyse de Anadolu Selçukluları’nı yenmeyi başaramadı .
Anadolu’daki egemenliğini ve gücünü giderek artıran Süleyman Şah Bizans’taki taht kavgalarından yararlanarak devletinin sınırlarını genişletti . Bizans 108bir’de yapılmış olan bir antlaşmayla Maltepe’yi hudut olarak takdir etmiş , böylece Anadolu’yu Süleyman Şah’a bırakmıştı .
Bunun üst kısmına Abbasi halifesi de benzer tarihte Süleyman Şah’ın hükümdarlığını tanıdı . Fazladan hemen sonra Güney ve Güneydoğu Anadolu’ya yönelen I . Süleyman Şah 108iki’de Adana ve Tarsus kentleriyle beraber bütün Kilikya’yı ele geçirdi; 1084′te Antakya’yı aldı .
Anadolu Selçukluları’nın yayılmasını önlemek isteyen Musul Emiri Müslim , Süleyman Şah’ın üst kısmına yürüdüğünde sırf savaşı değil hayatını da yitirdi . Bu zaferden hemen sonra Süleyman Şah , Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın kardeşi ve Suriye meliki olan Tutuş’un topraklarındaki Halep’e yöneldi .
Ama 108altı’da Tutuş’un ordusuna yenilerek hayatını yitirdi . Oğulları Kılıç Arslan ile Kulan Arslan da tutsak düştüler .
Süleyman Şah doğu seferine çıkarken adına Ebu’l – Kasım’ı bırakmıştı . Melikşah , Süleyman Şah’ın ölümünden hemen sonra Anadolu Selçukluları’nı araştırma altına alabilmek umuduyla Porsuk * komutasındaki bir orduyu İznik üst kısmına gönderdi . Ama Bizans ile anlaşan Ebu’l – Kasım’ın direnmesi karşısında Porsuk *’in kuvvetleri geride çekilmek zorunda kaldı .
Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın ölümünden sonraki karışıklıklardan yararlanarak tutsaklıktan kurtulan Kılıç Arslan 109iki’de Anadolu Selçuklu tahtına oturdu . I . Kılıç Arslan’ın ilk işi Bizanslılar’ı Marmara kıyılarından uzaklaştırmak oldu . Ardından Bizans ile anlaşarak , İzmir yöresinde giderek güçlenen Çaka *’i ortadan kaldırdı .
Batı sınırlarını böylece itimat altına aldıktan hemen sonra doğuya yöneldi . 109altı’da Malatya’yı kuşattı , ama Haçlı ordularının İznik kapılarına dayandığını bilgi alınca geride döndü . Haçlılar karşısında heziyete uğrayan Kılıç Arslan İç Anadolu’ya çekilmek zorunda kaldı ve Konya’yı başkentimiz yaptı .
.....
Bu durumdan yararlanan Bizans İznik’i alınca , iki devlet arasındaki hudut Antalya – Eskişehir çizgisine dosdoğru geriledi .
Kılıç Arslan Haçlılar karşısındaki yenilginin sarsıntılarından kurtulmaya çalışırken , Danişmend Gazi 1100′de Haçlılar’ı gösterişli bir heziyete uğrattı . Bunun üst kısmına ertesi yıl Anadolu’ya iki. bir Haçlı ordusu gönderildi .
Anadolu beyleriyle birleşen I . Kılıç Arslan bu defa Haçlı ordusunu bozguna uğrattı . Ama zaferden neredeyse sonra Türk devletleri arasındaki birlik bozuldu . Danişmendliler’in Malatya’yı , I . Kılıç Arslan’ın da Elbistan’ı alması üst kısmına iki devlet aralarında savaş başladı .
I . Kılıç Arslan’ın Danişmendliler’i yenmesiyle Anadolu’da egemenlik mutlaka olarak Anadolu Selçuklularının eline geçti .
Doğu illerini ele geçirerek Büyük Selçuklu Devleti ile komşu olan I . Kılıç Arslan , bu devletin iç karışıklıklarından yararlanarak Büyük Selçuklu tahtına göz dikti . Bu amaçla 1107′de Musul’a girdi ve üst kısmına gönderilen Büyük Selçuklu ordusuyla Habur Suyu kıyısında karşılaştı .
Ama beklediği destek güçlerin gelmemesi ve bir takım komutanlarının kendisine ihanet etmesi üst kısmına mağlup oldu . Atıyla Habur Suyu’nu geçmeye çalışırken boğulan I . Kılıç Arslan’ın genç yaşta ölümüyle Anadolu’da yeni bir depresyon çağı başladı . Bitiminde üstünlük Danişmendiler’in eline geçti .
Bir süre boş olan Anadolu Selçuklu tahtına 1110′da I . Kılıç Arslan’ın oğlu Şahin Şah oturdu . Kardeşi Mesud ile iktidar kavgasıyla geçtiğimiz altı seneden hemen sonra tahtı Danişmendliler’in desteklediği I . Mesud’a bıraktı .
I . Mesud yitirilen toprakları geride almak amaçlı Antalya , Batı Anadolu ve Marmara çevresine sürekli olarak akınlar düzenledi . Bir süre Danişmendliler’in gölgesinde olan bu padişah , Fikret Adanır 114iki’de Danişmendli Mehmed *’in ölümü üst kısmına çıkan taht kavgalarından yararlanarak Anadolu’da tekrardan üstünlük sağladı .
114altı’da Konya önlerinde Bizans ordusunu yendi ve Anadolu’ya düzenlenen II . Haçlı Seferi’nin kuvvetlerini bozguna uğrattı . Bu zaferler Anadolu Selçuklu Devleti’nin gücünü artırdı .
Mesud ölmeden bir önce ülkesini üç oğlu aralarında paylaştırmış ve tahtını II . Kılıç Arslan’a bırakmıştı . Ama onun ölümünden neredeyse sonra oğulları aralarında taht kavgaları başladı . Bundan yararlanmak isteyen Danişmendliler , Bizanslılar , Musul Atabeyi Nureddin Mahmud Zengi ve Ermeni Derebeyi Toros birleşerek Anadolu Selçuklu Devleti’ni 4 taraftan kuşattılar .
Güç vaziyette olan II . Kılıç Arslan bütün düşmanlarıyla benzer anda baş edemeyeceğinin farkındaydı . Danişmendliler’e yenilmiş , doğuda ve batıda toprak yitirmişti . Bunun amaçlı bir önce Bizans ile barışı sağlamanın yollarını aradı ve İstanbul’da üç ay kalarak bir antlaşma imzaladı . Fazladan hemen sonra kardeşi Şahin Şah ile Danişmendliler’in birleşik ordularını heziyete uğratarak 1175′te Danişmendliler’in varlığına son verdi .
Anadolu Selçuklularının Anadolu’da birliği sağlayarak güçlenmesi Bizans’ı endişeli etmeye başlamıştı . Öteki taraftan Bizans sınırlarına yığılmış olan Türkmenler bu devletin topraklarına sürekli olarak akınlar düzenliyorlardı .
Bu akınları ve Danişmendliler’den edinilen bir takım kalelerin kendilerine verilmemesini bahane eden Bizans büyük bir orduyla Anadolu’ya yürüdü . II . Kılıç Arslan 117altı’da Sandıklıyla Dinar’ın doğusunda Miryokefalon denen bir vadide Bizans ordusunu pusuya düşürerek bozguna uğrattı .
Barış isteyen Bizans imparatoru Eskişehir’deki askeri üslerini kaldırmayı ve yoğun bir tazminat ödemeyi takdir etti .
Malazgirt’ten hemen sonra Miryokefalon’da iki. defa büyük bir heziyete uğrayan Bizans şuandan sonra Türkler’i Anadolu’dan çıkartabileceği umudunu tümüyle yitirdi . O tarihten hemen sonra sürekli olarak savunmaya geçerek elinde olan son toprakları korumaya çalıştı .
Kılıç Arslan Miryokefalon Savaşı’ndan hemen sonra doğuya yönelerek Malatya’yı aldı , ardından batıya dosdoğru ilerledi . Ege ve Marmara kıyılarına dolaylarında uzanarak birkaç kaleyi ele geçirdi . Ama şuandan sonra iyice yaşlanmıştı .

[selcukbey]

Konu uygun bölüme taşınmıştır.

[aykutarasöztürk]

teşekkürler